Hoe zorg ik ervoor dat mijn baby goed slaapt?

Voordat baby's net zo kunnen slapen als volwassenen, moeten hun hersens zodanig ontwikkeld zijn dat ze steeds complexere cyclussen kunnen produceren. Daarnaast moeten ze het dag-en-nachtritme aanleren dat voor ons zo normaal is. Voor een baby zijn alle geluiden, geuren en emoties anders dan wat ze in de baarmoeder hebben meegemaakt. Sommige baby's hebben langer nodig dan andere om daaraan te wennen. Hoe kun je jouw kleintje hierbij helpen? Door ze houvast te bieden (baby's zijn dol op routine) en heel veel liefde.

Een goede nachtrust voor een gezonde groei

Tijdens de eerste paar maanden slapen baby's heel veel - het grootste deel van de dag brengen ze slapend door! Door te slapen kunnen ze bijkomen van alle indrukken die ze hebben opgedaan toen ze wakker waren. Bovendien hebben ze slaap nodig voor hun ontwikkeling en groei. Het groeihormoon wordt afgescheiden door de hypofyse (een klier in de hersens) en dat gebeurt vooral tijdens de slaap.

Vergelijkbaar met die van volwassenen is de slaap bij baby's verdeeld in twee fasen, die steeds worden herhaald. De eerste fase is de zogenaamde non rapid eye movement sleep (NREM of non-remslaap). Tijdens deze fase, die ongeveer twintig minuten duurt, slapen baby's heel rustig en is de productie van het groeihormoon optimaal. Daarna komt de remslaap (rapid eye movement). In deze fase zijn baby's wat onrustiger en slapen ze lichter, waarbij ze ook een paar keer bijna wakker worden. Deze fase is van belang voor de ontwikkeling van de hersens. Tussen deze twee fasen liggen ook nog een paar minder scherp afgebakende slaapfasen. De meeste baby's beginnen met een onrustige slaaptoestand.

Een pasgeboren kindje slaapt ongeveer 16 uur per dag (met uitschieters naar 14 en 20 uur). De totale hoeveelheid slaap neemt in de loop der tijd af, van 15 uur rond de zes maanden tot 13 uur rond de leeftijd van vier jaar. Ook de hoeveelheid die een kindje overdag slaapt, neemt af. Rond de zes maanden doen baby's nog 3 à 4 dutjes, rond twaalf maanden gemiddeld 2 dutjes en als ze anderhalf zijn, meestal alleen nog een middagslaapje.

Doorslapen - wat veel ouders de meeste zorgen baart - doet de ene baby eerder dan de andere! Sommige slapen al na een paar weken de hele nacht door, maar de meeste hebben een paar maanden nodig voordat hun biologische klok overgaat van het 3-4 uurs ritme naar een 24-uurs ritme. Heel geleidelijk neemt een baby het ritme om hem heen over: de dag-nachtcyclus en de regelmaat van maaltijden, speelmomenten en interactie met de rest van het gezin. Al die dingen helpen je baby om steeds minder vaak 's nachts wakker te worden.

Een beetje hulp om goed in slaap te komen

Zowel in de buik als tijdens de eerste paar weken na de geboorte kent je kindje geen verschil tussen dag en nacht. Met deze eenvoudige tips kun je hem gelukkig wel een handje helpen.

• Bied je baby ritme en houvast! Zorg ervoor dat het 's nachts rustig is in huis en dat de gordijnen dicht zijn zodat het echt donker is. Als je baby overdag slaapt, kun je wel wat licht aan laten. Dan kun je ook gewoon dingen in huis doen; van die geluiden heeft je baby geen last.
• Zorg voor een vast avondritueel zodat je baby weet dat het tijd is om te gaan slapen. Je kunt hem een schone luier geven, zijn pyjama aandoen, een liedje zingen en nog een dikke knuffel geven. Als je baby iets ouder is, kun je samen een verhaaltje lezen. Voor de dutjes overdag houd je een iets andere routine aan, zodat je baby niet in de war raakt. Een versje, een kus en dan lekker naar bed!

• Help je baby wennen aan vaste tijden. Nadat je de eerste weken op verzoek hebt gevoed, kun je langzaam overstappen naar voeden op vaste tijden.
• Zorg ervoor dat zijn slaapkamer niet te warm of te koud is. De ideale temperatuur ligt tussen de 16°C en 18°C.
• Slaapt je kindje in jullie slaapkamer? Dat kan heel veilig voelen voor je baby (en voor jullie). Je baby is in de buurt en je hoeft niet steeds op te staan om te controleren of alles in orde is of om te voeden als je nog borstvoeding geeft. Het wordt wel aangeraden om dit niet te lang te laten duren. Baby's moeten na een paar maanden zelf in slaap kunnen vallen in hun eigen kamertje. Dat is heel belangrijk voor een goede nachtrust, zowel voor je kindje als voor jullie!
• Kan je baby niet slapen zonder zijn favoriete speeltje, knuffel of zonder zijn duimpje in zijn mond? Dat is niet erg. Je baby wordt er rustig van en het helpt hem in slaap te vallen. Hij geeft zelf wel aan wanneer hij dat niet meer nodig heeft. Voorlopig is het onmisbaar voor een rustige nacht!
• Huilt je baby voor het slapen gaan? Laat je baby een paar minuten alleen. Veel baby's hebben nou eenmaal de behoefte een beetje te huilen voordat ze gaan slapen, dat is heel normaal. Als je baby niet rustiger wordt, ga je natuurlijk wel even bij hem kijken. Dan heeft hij waarschijnlijk behoefte aan een beetje troost en geruststelling.

Veilig slapen voor een veilig gevoel

Kies een wieg of babybedje dat voldoet aan alle veiligheidsnormen en een matras in de juiste maat. Zo kan je baby niet klem komen te zitten tussen het bed en de matras of tussen de spijlen van het bedje.

Baby's slapen vaak het beste op hun rug. Zo is het gezichtje vrij en kunnen ze beter ademen.

Leg geen overbodige accessoires in het bedje (sprei, kussens, etc.). Een slaapzak of deken met lakentje is voldoende in de eerste twee jaar. Hetzelfde geldt voor knuffels en speeltjes. Een of twee favoriete knuffels is meer dan voldoende!

Om het risico op wiegendood te verminderen, raden kinderartsen de rugligging aan en een niet te warme slaapkamer (16 - 18°C is voldoende om je baby warm te houden). Laat het kamertje iedere dag even luchten en houd het natuurlijk rookvrij!

Kunnen baby's dromen?
Als baby's bewegen in hun slaap denken veel mensen dat ze dromen, maar dat is niet zo! Er zijn zelfs kinderartsen die beweren dat kinderen pas gaan dromen na hun derde jaar, als ze oud genoeg zijn om hun dromen na te vertellen.