De hongersignalen van mijn baby begrijpen

Borstvoeding en honger- en verzadigingssignalen 

Afhankelijk van hoeveel honger je baby heeft, zal hij steeds duidelijkere signalen aan je afgeven. Hoe langer zijn hongersignalen worden genegeerd, hoe meer hij van zich zal laten horen om duidelijk te maken dat hij honger heeft.

De eerste paar maanden na de geboorte vragen alle ouders zich hetzelfde af: heeft mijn baby voldoende gegeten? Het is soms lastig daar een antwoord op te krijgen want je kleintje kan "alleen maar" kirren, lachen en huilen. Toch zijn er bepaalde tekenen (hoe ze uit de borst drinken, hun stoelgang, de groeicurve, hoe vaak ze drinken, etc.) die aangeven of ze voldoende binnen krijgen. Hieronder geven we je een overzicht van deze tekenen, per leeftijdscategorie:

0 – 4 maanden

Waar moet ik op letten?

Eerste vraag: Drinkt je baby regelmatig?

Je baby zou ongeveer 8 tot 12 keer per 24 uur in de eerste maand moeten drinken, daarna 6 tot 8 keer per 24 uur of 5 tot 7 flesjes van ongeveer 90 ml.
Hij zou vaak, duidelijk en regelmatig moeten slikken. Als je kindje flesvoeding krijgt, moet de speen naar binnen en buiten bewegen als hij slikt.

Je baby zou ongeveer 8 tot 12 keer per 24 uur in de eerste maand moeten drinken, daarna 6 tot 8 keer per 24 uur of 5 tot 7 flesjes van ongeveer 90 ml.
Hij zou vaak, duidelijk en regelmatig moeten slikken. Als je kindje flesvoeding krijgt, moet de speen naar binnen en buiten bewegen als hij slikt.
Een baby die borstvoeding krijgt, zou de eerste 6 weken gemiddeld 3 tot 5 luiers met ontlasting moeten produceren, soms nog wel meer, plus 5 of 6 plasluiers. De ontlasting moet geel en zacht zijn, soms met klontjes. Vanaf de zesde week kan dat iets minder worden: 3 tot 5 luiers met ontlasting, maar soms ook een paar dagen niet. Daarnaast minimaal 4 plasluiers. Een baby die flesvoeding krijgt, zal ongeveer 1 tot 2 keer per dag ontlasting produceren. Die is vaak wat dikker en "gevormder" en lichtgeel of lichtbruin van kleur.

Als je baby af en toe huilt, regelmatig en rustig slaapt en na het eten of drinken nog even wakker kan blijven, krijgt hij voldoende voeding binnen. De groeicurve vertoont dan een regelmatige stijging.

Als je baby af en toe huilt, regelmatig en rustig slaapt en na het eten of drinken nog even wakker kan blijven, krijgt hij voldoende voeding binnen. De groeicurve vertoont dan een regelmatige stijging.

Typische hongersignalen

• Hij zal eerst rustig en alert zijn en zijn ogen snel bewegen.
• Hij gaat op zoek door zijn hoofdje te draaien en zijn mondje te openen, als je zijn mondhoek met je schone vinger aanraakt.
• Hij kan gretig op zijn handjes gaan sabbelen en met zijn lipjes gaan smakken.
• Als zijn hongersignalen nog steeds onbeantwoord blijven, gaat hij zich druk maken en zal hij uiteindelijk gaan huilen.

Typische verzadigingssignalen

• Hij is niet langer geïnteresseerd in de voeding.
• Hij zoekt niet langer naar je borst.
• Vaak zal hij kalm en ontspannen zijn en in slaap vallen.

4 – 6 maanden

Hoe groter je baby wordt, hoe meer energie hij nodig heeft. Hij gaat meer eten op een dag. De eetlust van kinderen kan heel erg verschillen, dus hier geven we je wat punten waaruit je kunt afleiden of je baby voldoende voeding krijgt:

• Je baby krijgt 5 of 6 keer per dag borstvoeding, of 4 of 5 keer een flesje met 180 ml + 6 schepjes zuigelingenvoeding. Gemiddeld produceert je baby 1 of meerdere poepluiers en meerdere plasluiers per dag.
• Je baby huilt als hij honger of dorst heeft of als hij moe is, maar is makkelijk weer te troosten. Hij wordt 's nachts niet steeds wakker.
• De groeicurve (zowel voor lengte als gewicht) verloopt regelmatig. Op deze leeftijd kun je je kindje een rijstebloem pap gaan geven (glutenvrij). Geef je kindje voor 6 maanden nog geen gluten. Maak een papje in een bord of voeg een paar lepels rijstebloem toe aan de fles.

Typische hongersignalen

• Inmiddels heb je geleerd wat de gebruikelijke signalen van je baby zijn om je te laten weten dat hij honger heeft. Jullie zijn op elkaar ingespeeld, dus vertrouw op het herkennen van de signalen.
• Ook nu kan hij op zijn handjes gaan sabbelen voordat hij zich druk begint te maken, maar het kan ook een natuurlijke manier zijn om zichzelf tevreden te stellen.
• Hij zal gaan drinken als je je borst aanbiedt, maar stoppen als hij afgeleid wordt om vervolgens weer op zoek te gaan en verder te drinken.
• Huilen is zijn laatste middel om je te laten weten dat hij zijn geduld verliest en nu gevoed wil worden.

Typische verzadigingssignalen

• Hij laat de borst los en draait zijn hoofdje weg.
• Hij is niet langer geïnteresseerd als je hem opnieuw je borst aanbiedt.
• Hij drinkt nu veel efficiënter en kan al binnen 5 tot 10 minuten klaar zijn met drinken.
• Na zijn voeding zal hij kalm en tevreden zijn.

Hoe zit het met de psychomotorische ontwikkeling?

Als je kindje voldoende en gezond eet, verloopt zijn ontwikkeling in principe zoals het hoort! Op deze leeftijd zal hij uit zichzelf dingen vastpakken en in zijn mond proberen te stoppen. Hij vindt het ook geweldig geluid te maken met zijn stem.

6 – 8 maanden

Op deze leeftijd ontdekken baby’s de eerste hapjes, maar hebben ze ook nog veel melk nodig voor hun ontwikkeling. Hieronder vind je een paar indicaties dat je kindje voldoende binnenkrijgt:

• Je kindje drinkt nu ongeveer 3 flesjes opvolgmelk van 180 ml + 6 schepjes zuigelingenvoeding per dag (of 4 tot 6 keer borstvoeding) en eet 2 kleine maaltijden + 1 licht tussendoortje.
• Hij heeft een regelmatige stoelgang met ongeveer meerdere poepluiers en meerdere plasluiers per dag.

Vraag advies aan het consultatiebureau als je twijfelt over de voeding of de ontwikkeling van je baby.
Vindt je baby het lastig met een lepel te eten? Maak je geen zorgen! Blijf stap voor stap vaste voeding introduceren en als hij alleen maar een beetje met zijn eten speelt, geef je na de maaltijd nog een flesje melk. De groeicurve (zowel voor lengte als gewicht) verloopt regelmatig.

Hoe zit het met de psychomotorische ontwikkeling?

Baby's willen nu graag rechtop zitten, gezichtsuitdrukkingen herkennen en je handen vastpakken als je die naar ze uitstrekt. Ze kunnen wel bang worden van onbekende gezichten.

8 – 12 maanden

In slechts twaalf maanden is de lengte van je kind verdubbeld en zijn gewicht zelfs verdrievoudigd! Of je kindje nu een grote of kleine eter is, hieronder volgt een aantal dingen waar je op kunt letten:

• Je baby drinkt nu 3 flesjes van ongeveer 180 ml + 6 schepjes zuigenlingenvoeding per dag en eet 2 volledige maaltijden (lunch en avondeten) + een licht tussendoortje.
• Hij heeft een regelmatige stoelgang met ongeveer 1 of meerdere poepluiers en meerdere plasluiers per dag.
• De groeicurve (zowel voor lengte als gewicht) verloopt regelmatig.

Wordt je kindje regelmatig wakker 's nachts? Het zou kunnen dat hij wat last heeft van zijn spijsvertering, omdat hij zijn avondmaaltijd te snel heeft gegeten of zijn fles te snel heeft leeggedronken. Het kan ook zijn dat je hem wat te veel hebt gegeven. Houd het een paar dagen in de gaten en vraag eventueel advies aan het consultatiebureau.

Heeft je kindje vaak trek tussen de maaltijden door? Geef hem bij iedere maaltijd wat meer fruit en/of groente en wat extra koolhydraten. Geef hem nieuwe soorten voedsel en maak de puree wat grover. Zo is hij misschien sneller verzadigd en kan hij bovendien nieuwe smaken ontdekken.

Typische hongersignalen

• Vertrouw op het communicatiepatroon dat hij heeft ontwikkeld om jou te laten weten dat hij honger heeft.
• Hij zal zich druk gaan maken en rusteloos worden.
• Hij zal gaan drinken als je je borst aanbiedt, maar stoppen als hij afgeleid wordt om vervolgens weer op zoek te gaan en verder te drinken.
• Huilen is zijn laatste middel om je te laten weten dat hij zijn geduld verliest en nu gevoed wil worden.

Typische verzadigingssignalen

• Hij laat de borst los en draait zijn hoofdje weg.
• Hij is niet langer geïnteresseerd als je hem opnieuw je borst aanbiedt.
• Hij drinkt nu veel efficiënter en kan al binnen 5 tot 10 minuten klaar zijn met drinken.
• Je zult merken dat hij na zijn voeding rustig wordt en tevreden is.

Goed om te weten

Het herkennen en erkennen van het belang van honger- en verzadigingssignalen kan helpen bij de ontwikkeling van gezonde eetgewoontes.

Hoe zit het met de psychomotorische ontwikkeling?

Het favoriete spelletje op deze leeftijd is dingen laten vallen en dan kijken hoe jij het weer opraapt! Je kindje vindt het nu geweldig dat hij zelf kan gaan zitten, liggen en rondkruipen. Hij kan dingen aanwijzen die hij interessant vindt.

12 maanden en ouder

Je baby is nu echt geen zuigeling meer! Hij wordt steeds groter, ook al kan hij nog lang niet zo veel eten als een volwassene. Het gemiddelde voedingspatroon van een baby van 1 jaar oud ziet er als volgt uit:

• 's Ochtends drinkt je kindje een flesje van ongeveer 180 ml + 6 schepjes opvolgmelk.
• Lunch en avondeten kunnen bestaan uit een voorafje en een hoofdgerecht, gevolgd door een melkproduct en wat fruit.
• Rond 4 uur kun je je kindje een tussendoortje geven. Dat kan ook halverwege de ochtend, maar let er wel op dat hij dan nog voldoende eet bij de lunch. Je baby wil graag laten zien hoe onafhankelijk hij is. Maak daar gebruik van en geef hem regelmatig eten in kleine stukjes.
• Gemiddeld produceert je baby 1 of meerdere poepluiers en meerdere plasluiers per dag.

Hoe zit het met de psychomotorische ontwikkeling?

Het evenwichtsgevoel van je kindje wordt steeds beter. Ook wordt hij steeds vaardiger met zijn handjes. Hij kan zwaaien en eenvoudige bewegingen maken, zijn flesje vasthouden en misschien al een paar blokken op elkaar zetten. Hij kan staan terwijl hij zich vasthoudt aan de bank of tafel en/of hij kan heel snel door de hele huiskamer kruipen. De eerste woordjes komen eraan, vaak is dat papa of mama. Een hoogtepunt voor iedere ouder!
De groeicurve (zowel voor lengte als gewicht) verloopt regelmatig.

Lijkt het alsof je kindje nooit verzadigd is? Dat is heel normaal: dit is een periode van intensieve groei waarin hij bovendien steeds meer beweegt en zelfs begint te lopen. Al die energie die hij nu verbruikt, moet hij met eten kunnen compenseren. Zorg ervoor dat hij voldoende fruit, groente, koolhydraten en melkproducten krijgt.

Een baby die voldoende eet:

• drinkt iedere dag ongeveer dezelfde hoeveelheid melk die bij zijn leeftijd en eetlust past
• stapt zonder al te veel moeite over naar vaste voeding
• produceert iedere dag één of meerdere poepluiers + meerdere plasluiers
• slaapt de hele nacht of een gedeelte van de nacht goed door, net als tijdens de ochtend- en middagdutjes
• toont een psychomotorische ontwikkeling die past bij zijn leeftijd in maanden.

Goed om te onthouden

Als je baby je tepel negeert of van je tepel wegdraait, is dat een teken dat hij verzadigd is. Hij heeft genoeg gehad! Hoor je je baby tijdens de borstvoeding slikken, dan is dat een teken dat hij je moedermelk binnenkrijgt.

Honger- en verzadigingssignalen van peuters van 12-24 maanden

Je peuter wil gehoord worden. Het is belangrijk voor zijn sociale en emotionele ontwikkeling dat hij duidelijk kan maken dat hij wil eten en dat jij daarop inspeelt. Ga zo ver mogelijk met hem mee, maar laat hem niet de regels bepalen.

Hongersignalen 

• Hij gooit met zijn speelgoed en krijgt driftbuien als zijn honger de overhand neemt.
• Geluiden, woorden en handgebaren zijn manieren om je aandacht te krijgen en te zeggen “Ik heb honger.”
• Hij probeert enthousiast eten te pakken en op te eten.
• Hij maakt met woorden of gebaren duidelijk wat hij precies wil eten.
• Hij gaat huilen of maakt zich druk.

Weten wanneer hij genoeg heeft

Zelfstandig zijn, betekent dat hij je heel duidelijk laat weten dat hij klaar is met eten en iets anders wil doen. Je peuter schakelt snel, en kan van het ene op het andere moment zijn interesse in zijn eten verliezen. Dit is zijn manier om beslissingen te nemen en het heft in eigen hand te nemen.

Verzadigingssignalen

• Hij draait zijn hoofd weg of schudt met zijn hoofd om te zeggen “ik wil niet meer” of “ik ben klaar”.
• Hij speelt of gooit met zijn eten om aan te geven dat hij klaar is met eten en dat het tijd is om te spelen!
• Hij bedekt zijn mond of gezicht met zijn handjes.
• Hij gaat met zijn armpjes over elkaar zitten om te laten zien dat hij weigert om nog meer te eten.
• Hij gaat steeds langzamer kauwen en hij zit met zijn aandacht ergens anders.
• Hij spuugt eten uit dat hij meestal wel lust.

De voorbereiding

• Creëer een rustige omgeving tijdens de maaltijd en zet de tv uit.
• Houd het blad van zijn kinderstoel overzichtelijk en zet er niet te veel schaaltjes, lepels en bekertjes op. Als hij te veel dingen ziet, kan hij overweldigd worden en niet meer geïnteresseerd zijn om het eten.
• Gebruik vertrouwde voorwerpen aan tafel – als hij hetzelfde slabbetje, schaaltje en bestek ziet, kan dat je peuter geruststellen.
• Ga met het gezin aan tafel zitten als je gaat eten en betrek hem bij de gesprekken.
• De eetlust van je kindje fluctueert van maaltijd tot maaltijd en van dag tot dag. Wees niet al te bezorgd als hij minder eet dan hij volgens jou nodig heeft. Laat hem zien dat je zijn honger- en verzadigingssignalen respecteert.
• Dwing je peuter niet om te eten. Het is jouw taak om te bepalen wat en wanneer er gegeten wordt, maar laat je kindje bepalen of en hoeveel hij wil eten.
• Geef hem bij elke maaltijd iets bekends te eten en laat hem zelf bepalen of hij ook het andere eten in zijn schaaltje wil proberen.
• Maak geen aparte maaltijd voor je peuter – het zou hem kunnen aanmoedigen zich tijdens het eten zo te blijven gedragen.
• Geef hem kleinere porties (1 à 2 eetlepels) – grote porties overziet hij niet.
• Geef hem de tijd om te kauwen, te slikken en zelfs een beetje met zijn nieuwe eten te spelen. Door met zijn eten te spelen, leert hij het kennen. Door hem op te jagen, gaat de lol van het eten af en creëer je stress.
• Laat het maar lekker een kliederboel worden! Zo maak je het hele eetproces leuker voor jou en je baby. Laat hem zijn eten ontdekken, ook al wordt het een smeerboel – peuters willen vaak eerst hun eten bekijken, vastpakken, ruiken en proeven voordat ze het opeten.
• Heb geduld. Als je peuter bepaald soort eten afwijst, kan dat simpelweg komen omdat hij het niet herkent.
• Geef niet op als hij iets afwijst, probeer het eens op een andere manier klaar te maken zoals gekookt, gepureerd of in stukjes en geef het hem opnieuw.
• Geef hem verschillende gezonde voedingsmiddelen en geef het goede voorbeeld door ze zelf ook te eten. Als je kindje ziet dat zijn moeder, vader of grote broer of zus iets voedzaams eten, is hij misschien eerder bereid het ook te proberen.
• Koop hem niet om met zoete dingen. Zo leer je hem dat sommige voedingsmiddelen aantrekkelijk zijn en andere niet.
• Wees realistisch. Het is heel goed mogelijk dat je kindje spruitjes nooit lekker gaat vinden. Maar je kunt hem wel leren hoe leuk het is om aan tafel nieuwe soorten voedsel te proberen.